اصلاح طلبان و دخیلی بر ضریح مصدق

یادم می آید بچه ای دبستانی بودم ( در همان روزهای طلایی امام راحل ) ، با بزرگترها به جاهایی مثل دربند میرفتیم.از ماشین که پیاده میشدیم اولین صدایی که به گوش من بچه سال ، پرطنین بود فریادهای " بدو بدو شیر بلاله " بلال فروشهای آنجا بود.با آن قد کوتاه زیر چشمی یک نگاهم به " شیر بلالهای " عمو بلال فروش بود و یک چشمم به پدر یا مادر که دستشان را تکان میدادم و آرام میگفتم : " از این بلالها برای من بخرید که از نوع شیر بلالش هست " و پدر با لبخندی به من میگفت : " بابا جون اگر شیر بلال بود اینقدر گلوی خودش را پاره نمی کرد بذار برات جایی پیدا کنم که بلالهاش تمیز تر و و بهتر از اینجا باشد ، شیر بلال از دور پیداست " .

هنوز چند روزی بیشتر از انتخاب ابهام برانگیز دکتر مصدق میان شش ابرمرد تاریخ ایرانزمین ( با وجود نامهایی مانند سعدی،مولانا،امیرکبیر رازی ،بزرگمهر و ...انتخابی که حتی نارضایتی برخی ملی مصدقی ها را هم در این میان شنیدم) توسط بی بی سی و به کارگردانی آقای بهنود نگذشته که ایشان خلعت اصلاح طلبی را نیز بر تن پیر احمد اباد کرد تا همه چیز جفت و جور به نظر برسد.و ما نیز بیشتر به مفاهیمی مثل بی بی سی فارسی و انتخاب بزرگان ایران و کاربرد امروزیش پی ببریم.

در نوشته ای با عنوان " دکتر مصدق،الگوی تنظیمات اصلاح طلبی " ،به وضوح نشان داده می شود که هنوز در بر پاشنه شریعتیسم و جلالیسم میچرخد منتها از نوع کاریکاتور اینها! نشان داد اگر با خوشبینی فکر کنیم برخی از نویسندگان ما با حسن نیت قلم میزنند و هیچ وابستگی فکری و یا مالی ندارند ، ولی نمی توان کتمان کرد که اینان هنوز به دنبال باد کردن بادکنکهای خویش و به عرش اعلا فرستادن آنها هستند نه دریافتن انچه نسل جوان ایران در جستجوی آن است و ارائه واقعیات تاریخی که قابل درس گرفتن باشد نه تنها بخش شعارمدار تاریخ ما.

جناب بهنود در ابتدای نوشتار اشاره می کند : " شصت سال است که مردم ایران علیرغم حکومت ها که چشم دیدن دکتر مصدق را نداشته و ندارند، هرگاه نگران سرنوشت و آینده خود می شوند به او و یادگاران رو می کنند که الگو و نماد وطن پرستی است. پیش از او الگو و برانگیزاننده مردم در روزهای سخت، شخصیت های دینی یا اسطوره ای بوده اند."

بله مردم یکبار به بازرگان و بنی صدر و ابراهیم یزدی و دیگر یادگاران او رو کردند و نتیجه اش را هم دیدند منتها...ضمن اینکه این قسمت مصداق سواستفاده از عبارت " مردم ایران " است نشان میدهد هنوز مشاعره میان قدیمی ها که " دلبر و جانان من برده دل و جان من...برده دل و جان من دلبر جانان من " جاری و ساری است.من نمی فهمم این " مردم ایران " چه گروهی هستند ولی خود حقیر، از خانواده ای متوسط و فرهنگی شکل گرفتم،نه در حکومت پهلوی متنعم بودیم نه در حکومت آخوندی بیش از دیگرانی از عموم مردم متضرر،ولی به یاد ندارم در تمام زندگی 30 ساله در ایران ( تا دو سال قبل) کسی از هم دانشگاهی ها،هم محله ای ها،هم خدمتی ها،همکارها،هم تاکسی ها و هم....بگویند ای داد بیداد کاش الان دکتر مصدق زنده بود و به دادمان میرسید یا بگویند کاش الان یک دکتر مصدق داشتیم!

ضمن اینکه دکتر مصدق نخست وزیری محترم و سیاست مداری وزین بوده است ولی نه در حدی که آقای بهنود و تیم ایشان در برنامه های ویژه بی بی سی تا نوشتار ها و گفتارهایش سعی در دمیدن به آتشی اختلاف برانگیز ،  جلوه دادن مسائل و شخصیت های تاریخی و قرار دادن اینها در برابر هم دارند ،و آنچنان انعکاسی در جامعه در باب دکتر مصدق دیده نمی شود ( حال اگر خطا می گویم هم نسلان بنده در ایران حقیر را تصحیح کنید منتها به عنوان شخصی که همیشه از دانشجوی تازه وارد در دانشگاه تهران در تیر78 تا بقیه مقاطع درسی و زندگی ، پوینده و جوینده مسائل و دیالوگهای سیاسی در جامعه بوده ام این عبارت اقای بهنود برای من کاملا مهجور و ناآشناست و اگر مربوط به نسل خودشان هست بهتراست به " مردم ایران " تعمیم ندهند). البته در این برهه خاص سیاسی و اجتماعی کشور که برای یافتن نقاط مشترک اپوزیسیون نیاز به پیدا کردن فصل های مشترک است و نه طرح مسائل فصل انگیز!

آقای بهنود در این نوشتار بیشتر سعی دارد به دو بعد از خواستهای درونی خود رسیدگی کند و به عبارتی " خود ارضایی " سیاسی - تاریخی انجام دهد بجای اینکه راهکاری مناسب در برابر مردم قرار دهد.یک بعدش تصویه حساب پنهان به پنلهای تاریخ معاصر که با آنها مخالفت و دشمنی دارد ( مثل دوران پادشاهی پهلوی ها) که از این راه دل خود و هم اندیشانش را خنک کند و بعد دیگر باد کردن بادکنک ترکیده اصلاح طلبی هست که هر چه فوت کنی باز هم پنچر است و چروکیده!

در اینجا هرگز قصد ندارم مطلب را به سمت تصفیه حسابهای تاریخی بر اساس سلایق شخصی در این  نوشته ببرم که اگر لازم باشد از آن انتخاب بی بی سی فارسی در مورد بزرگان ایرانزمین و نوع ارائه ادله ( واقعا سست) برای پیشبرد اهداف آن تا مندرجات این نوع نوشته ها ، حرف بسیار وجود دارد که بهتر است  برای حفظ ارامش شرایط جامعه سیاسی ایران پرداخته نشود.

ولی بخش دوم در بزک کردن چهره شکست خورده اصلاح طلبی در ایران امروز ، سکوت جایز نیست.چون سکوت نوعی خیانت به واقعیت به نظر میرسد.آقای بهنود ضمن اینکه سعی دارد نامهایی مثل امیر کبیر و مصدق را اصلاح طلب جلوه دهد ولی در مرتبط ساختن این اشخاص به صحنه سیاسی امروز عاجز است.گویی که مثلا برای پنهان کردن بوی بد خرزره در خانه خود، بگوییم عجب بویی دارد گل یاس خانه همسایه!. اسم بردن از افراد بزرگ بسیار ساده است ولی ارتباطش به امروز ایران ناممکن است و این نحوه استفاده از کلمات و نامها چه حاصلی جز فریب افکار عمومی دارد بنده نادانم.

امیرکبیر در نوشته بهنود مردی اصلاح طلب بود ولی ایشان یادشان می رود همین امیرکبیر تا زمانی که ناصر الدین شاه را دستبوس خود میدید توانست اصلاح کند و از فردای خشم دیکتاتور، رگ دستش در حمامی در تبعید قطع شد و اصلاحات قهرمان اقای بهنود، شکست خورد.

از مردی مثل ذکاءالملک به عنوان اصلاح طلبی بزرگ نام برده میشود ولی فراموش می شود که " گفتند یافت می نشود جسته ایم ما،گفت آنچه یافت می نشود آنم آرزوست" . امروز اگر ذکاء الملکی وجود داشت مشکل کمتر از نکبت حال بود.ضمن اینکه مردی میهن پرست به نام رضا شاه وجود داشت که از قدرت خود می گذرد و برای حفظ دستاوردهای ایرانساز خود، به سراغ مردی به نام فروغی می رود و از ایشان مدد می جوید.امروز در صحنه سیاسی ایران نه ذکاءالملک فروغی وجود دارد و نه رضا شاهی که بسویش دست دراز کند.امروز نه ذکاء الملکی هست که مشاوری دانا بر ایرانسازی رضا شاه بود نه رضا شاهی که غرور ملی و نام و هویت " ایران " خود را وامدار او هستیم و گرنه باید در وادی " پرشیا " حیران میماندیم!استبداد امروز و مستبدین حاضر در ایران، به هیچ چیز جز قدرت خود و حفظ صندلی اشغال کرده خویش نمی اندیشند.نه مانند رضا شاه هستند که حاضر نباشند ایران وارد جنگی خانمان برانداز شود و نه بزرگمنشی یاری گرفتن از همراهان سابق خود را دارند ( که اینان هم البته فروغی نیستند که بعضا شایستگی جفت کردن کفش فروغی ها را نیز ندارند).

سپس بهنود از بخچه تاریخ خودش ، آس را بیرون می کشد .دکتر محمد مصدق.جناب بهنود اشتباهش را از جایی آغاز می کند که گمان میبرد ما هم مانند ایشان و هم فکرانش، به دنبال " بت مرده قهرمان " هستیم غافل از اینکه نسل ما و ایران امروز، انسان زنده سازنده می خواهد.آقای بهنود سعی می کند با نامهایی مثل بازرگان و قرار دادن نام ایشان کنار فروغی و امیرکبیر با بازی کلمات و نامها، باز هم خواننده را فریب دهد در حالیکه این نامها هیچ ربطی به هم ندارند .یا بهنود تاریخ نمی داند یا میداند و عکس مار بر دیوار ذهن مخاطب می کشد و تنها خجالت میکشد نام خاتمی را نیز اضافه کند پس تنها به آدرس دادن اکتفا میکند.

ولی باید به دو نکته مهم توجه داشت.اولا امروز مخالف ترین مخالفان حکومت پهلوی که هر نقصانی در عالم امکان را مربوط و نامربوط( از جمله سونامی ژاپن و تایلند!) به آن پدر و پسر ارجاع می دهند ،بارها و بارها تاکید می کنند حکومت پهلوی ،حکومتی مدرن،امروزی،رو به جلو و مترقی و ایرانساز بود (با تمام ایرادات و نقصانهای به حق وارد شده بر اینان) و پتانسیل اصلاح را به فراوانی در خود داشت.ولی حکومت اسلامی یک حکومت متحجر،واپس گرا و استبدادی مذهبی است که به همه چیز می اندیشد جز ابادی ایران و کامیابی ایرانی.پس اصولا ایستادن در مقام قیاس این دو حکومت امری ناممکن و خطایی بزرگ است.

دوما در مورد دکتر مصدق.فرض بر اینست تمام مدعیات دوست داران مصدق در باره جدال تاریخی 1332 صحیح باشد.باید ببینیم دکتر مصدق در برابر حکومتی اصلاحات پذیر مانند حکومت پهلوی چگونه اصلاح طلبی بود؟اصلاح طلبی که وقتی مجلس را موافق خواست خود نبیند آن را تعطیل کرده به میان مردم می رود و می گوید اینها مجلس من هستند!( نه اینکه بگوید حکم حکومتی امده قانون را فسخ کنید).

 اصلاح طلبی که وقتی همراهانش به مردم فرمان به زیر کشیدن مجسمه های شاهان پهلوی را می دهند سکوتی ناشی از رضا می کند.( نه اینکه فرمان تظاهرات سکوت بدهد).اصلاح طلبی که بر درب کاخ شاه قفل می بندد.اصلاح طلبی که در برابر توصیه همراهش که اگر مجلس را تعطیل کنید شاه اجازه قانونی عزل شما را می یابد پاسخ می دهد " شاه جرات نمی کند مرا برکنار کند! " . اصلاح طلبی که بر خلاف قانون اساسی کشور فرمان رفراندوم می دهد و ان را به میل خود به اجرای می گذارد.( نه اینکه بگوید من تدارکات چی بیش نبودم!).اگر امروز به دنبال چنین اصلاح طلبی هستیم خب باید دوباره عرض کنیم " یافت می نشود جسته ایم ما ".ضمن اینکه آقای بهنود به ما آدرس نمی دهد حاصل این اصلاح طلبی چه شد؟و کدامین پیروزی را در بر داشت که امروز بخواهیم الگو بگیریم.

درحالیکه سواستفاده از نام دکتر مصدق در تیتر ، در تمام نوشتار موج میزند.نوشتار بیشتر تکیه بر کارامدی اصلاح طلبی فروغی و اصلاح پذیری رضا شاه ( حال فرضا در زمان اضطرار ) دارد ولی نام مصدق بدون ارائه هیچ فاکت و نتیجه گیری مشخص از به اصطلاح اصلاح طلب بودن ایشان ،استفاده و هوار زده میشود.

هر چند نوشتار، عیان نشان میدهد مشکل نویسنده در کجاست و قصد تصویه حساب با چه افراد یا اندیشه هایی دارد ولی باید عرض کنم شعور بنده به حقیر اجازه نمی دهد این نوع نوشتارهای شبه آور و اختلاف برانگیز را بدون دلیل و با خوش بینی توجیه کنم.ربط دادن اصلاح طلبی به امیرکبیر و مصدق، و سپس در لوای آن حمله از جنس " جرس " به پهلوی ها در این برهه زمانی از فعالیتهای اپوزیسیون، بوهای مطبوعی را در سپهر سیاسی کشور و جامعه "سیاست پیشه " ایرانی منعکس نمی کند. 

 ولی حسن این مسائل اینست که بدانیم چگونه در بی بی سی فارسی، مرحوم دکتر مصدق گوی سبقت را در بزرگی ، از بزرگترین نامهای اسطوره ای ایران می رباید و با اندک فاصله زمانی قبای اصلاح طلبی را بر تن خویش می بیند و در همان هنگام تمام وجوه میهن پرستی مصدق ( از جمله ایستادگی ایشان برابر آخوند کاشانی گرامی فارغ از هرگونه پیش داوری در باره این روحانی ) نادیده انگاشته می شود و مخالفتش در عرصه سیاسی در برابر پادشاه پهلوی، معرف این نخست وزیر سابق ایران می شود.قدر مسلم اگر نوشته ای حاوی پیامی مشخص به نیروهای سیاسی باشد از این اختلاط نامهای ملون در یک نوشته استقبال می کنیم ، ولی وقتی بوی سوء استفاده از نامهای بزرگ و رنگ و لعاب دادن مسائل تاریخی در قالب نوشته ای سیاسی، به مشام برسد حتما باید به تفکر و اندیشه خود مراجعه کنیم و اول از همه بپرسیم اصولا پیام این نوع نوشته ها برای ما چیست؟

از سوی دیگر  به عنوان کسی که در حد توان حقیرم به دنبال مسائل سیاسی و تاریخی و اجتماعی و واکاوی اینها هستم متوجه این نوع تبلیغ عریان از سوی اولین روزنامه نگار " بیطرف ولی اصلاح طلب " تاریخ ژورنالیسم جهان برای مشی اصلاح طلبی و یکجانبه نگری مسائل و گروهها و اندیشه های سیاسی  نمی شوم و معنی این نوع جملات را در نمی یابم :

"این نقش اصلاح طلبان است که به جز خیر مردم نمی بینند. نظری به بالا ندارند. و قرنی است که ترمیم تمام خرابی های تندروها به عهده اینان بوده است. از زمانی که نسیم آزادی از حوالی مدیترانه به آسیا هم رسید جز همین امثال گاندی و مصدق و خاتمی نبودند که سرزمین هایشان را به سامان رساندند."

آیا شرایط برای اصلاح طلبان تا به این حد نگران کننده شده است که دست به چنین شیوه هایی در نوشتن و تحلیل بزنند؟؟؟

کوشان.م